Zarys historyczny od momentu powstania do dnia dzisiejszego jednostki OSP Wilkołaz.

Lata powstania jednostki przypadły na okres zaboru rosyjskiego w czasach gdy nasilały się ruchy wyzwoleńcze i zawiązywały się organizacje o charakterze społecznym.

Założycielem OSP w Wilkołazie był ks. kan. Kazimierz Dembowski, a instruktorem i jednym z inspiratorów założenia jednostki był pisarz Gminy Wilkołaz – Stanisław Krajewski. Jednostka liczyła 18 członków ludzi najbardziej postępowych w tamtych czasach. Komendantem jednostki został Franciszek Stefanek z Wilkołaza Drugiego. Za rok założenia uważa się rok 1908.

Za wykazanie dużej aktywności przy gaszeniu pożaru w majątku dziedzica Dembowskiego – tenże ufundował jednostce sikawkę ręczną oraz parę bosaków zaś jego brat ks. Dembowski proboszcz parafii Wilkołaz ofiarował działkę pod budowę pomieszczenia na sprzęt gaśniczy.

W okresie I wojny światowej spłonęły dotychczasowe pomieszczenia. Pod budowę drugiej strażnicy przeznaczono również plac parafialny przy drodze Lublin – Kraśnik mniej więcej w tym miejscu gdzie stoi obecna remiza. Budulec na remizę ofiarował nadleśniczy lasów ordynacji Zamojskich – hrabia Breza. Członkowie straży pod kierownictwem prezesa Leopolda Kleniewskiego wzięli czynny udział w transporcie drewna i budowie strażnicy – funkcję naczelnika sprawował Franciszek Leziak. Remiza była głównym ośrodkiem kultury w Wilkołazie. Odbywały się w niej przedstawienia, zebrania, zabawy, itp. W tym okresie powstała orkiestra dęta – około 20 członków. Został ufundowany sztandar OSP, który przechowywany jest do dnia dzisiejszego w kościele parafialnym.

W listopadzie 1918 r. strażacy rozbroili austriackich żołnierzy stacjonujących w miejscowym posterunku.

Od 1930 r. zaczyna się szczególna aktywność straży pożarnej w zakresie szkolenia bojowego oraz działalności organizacyjno-społecznej. W roku 1932 funkcję prezesa objął hrabia Breza, a naczelnikiem został Jan Karamon. Naczelnik Karamon wzorowo prowadził jednostkę do wybuchu II wojny światowej. W okresie okupacji został aresztowany na odprawie naczelników w Kraśniku i wywieziony na zamek lubelski, gdzie został zamordowany.

Okupant niemiecki powołał obowiązkową straż pożarną nie tylko do gaszenia pożarów lecz miała wykonywać wszelkie polecenia okupanta. Na naczelnika wyznaczono Jana Pytlaka.

Po wyzwoleniu strażnicy z nowym zapałem przystąpili do odbudowy po zniszczeniach wojennych. Prezesem został Antoni Pietrusiewicz, a naczelnikiem Józef Rozenbangier. Sukcesywnie uzupełniano wyposażenie jednostki. W wyniku starań Jana Żytka zakupiono i sprowadzono z ziem odzyskanych motopompę „DKW” oraz syrenę alarmową, która służy do dziś.

Kolejne lata przyniosły zmiany w funkcjach prezesa i naczelnika. Prezesami kolejno byli: Apolinary Majewski, Jan Maciąg, Jan Winiarski, Zdzisław Szymański, Józef Maciąg, Jan Chmielik, Józef Chmielik, ponownie Józef Maciąg, Jan Plichta. Naczelnikami kolejno byli: Józef Koper, Kazimierz Kamiński, Jan Chmielik, Zenon Samolej, Jan Szymański, Jan Matacz. Wszyscy wymienieni druhowie pełniąc swoje funkcje wykazali się wszyscy razem i każdy z osobna wielkim zaangażowaniem w pracę społeczną na rzecz naszej jednostki.

Od 1991 roku funkcję prezesa pełnił Jan Plichta. Na lata jego kadencji przypada ogromny rozkwit naszej jednostki. Przy dużym zaangażowaniu zarządu OSP jednostka otrzymała z demobilu od wojska wóz bojowy „Star”. Drugi samochód „Jelcz” zakupiono z FŁT Kraśnik. Kierowcą – konserwatorem był w tym czasie Józef Wnuczek. Wybudowano ogrzewany garaż, wykonano ogrzewanie w sali widowiskowej oraz z okazji jubileuszu 85-lecia ufundowany został nowy sztandar dla jednostki. W tym czasie nasza jednostka weszła do systemu KSRG.

W 2001 r. następuje zmiana zarządu OSP. Prezesem zostaje Józef Wnuczek, a naczelnikiem Zdzisław Pizoń. Za ich kadencji wybudowano sanitariaty przy sali widowiskowej, pozyskano sprzęt bojowo-gaśniczy oraz rozpoczęto budowę zaplecza kuchennego.

W 2004 roku w wieku 47 lat zmarł Zdzisław Pizoń. Funkcję naczelnika przejął dotychczasowy zastępca Andrzej Stanicki. W dniu 3-go listopada 2006 roku – śmierć zabiera prezesa Józefa Wnuczka. Straciliśmy dwóch wspaniałych działaczy i kolegów.

Zarząd na grudniowym posiedzeniu powołał na prezesa Józefa Gałęzowskiego. Nastąpiła ogromna mobilizacja druhów w obliczu zbliżającego się jubileuszu 100-lecia. Dokończono zalewanie fundamentów, wybudowano i oddano do użytku zaplecze kuchenne. Został wykonany generalny remont sali widowiskowej oraz sali komputerowej. Odnowiona została elewacja na całych obiektach, tj.: garaże, sala widowiskowa i wieża. Wykonana została nowa kanalizacja oraz pokrycie dachowe na garażach. Dużą pomoc otrzymaliśmy z Urzędu Gminy z Panem Wójtem Andrzejem Łysakowskim na czele.

W lipcu 2009 roku odbyły się uroczystości jubileuszu 100-lecia naszej jednostki. Uroczystości uświetnili zaproszeni gości z władz wojewódzkich, powiatowych, gminnych, przedstawiciele duchowieństwa, delegacje z sąsiednich jednostek OSP oraz mieszkańcy naszej miejscowości. Wyróżnieni druhowie z naszej jednostki otrzymali medale i odznaczenia.

Na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym 5.01.2011 roku został wybrany nowy zarząd w osobach:

Prezes – Józef Gałęzowski

Naczelnik – Andrzej Stanicki

W-ce prezes – Józef Karabacz – Radosław Wnuczek

Z-ca naczelnika – Sylwester Pizoń

Skarbnik – Jerzy Łaska

Sekretarz – Grzegorz Dziurda

Gospodarz – Leszek Kuśmierz

Członek zarządu – Krzysztof Latos

Komisja rewizyjna:

Marek Janczarek

Krzysztof Wnuczek

Jarosław Skrabucha

Na dzień dzisiejszy jednostka nasza liczy 74 członków. Większość stanowią młodsi druhowie, którzy to w większości ponoszą ciężar działalności naszej jednostki. Wyjazdy do akcji, udział w zawodach sportowo-pożarowych, zawodach CTiF i kampaniach pożarniczych jak również w pracach na rzecz jednostki. Na stanie mamy dwa samochody gaśnicze: GCBA „Jelcz” 315 oraz nowo nabyty pięcioletni GCBA „Renault”. Przy zakupie tego ostatniego nasze starania bardzo wspierał Pan Wójt Andrzej Łysakowski. Nasze wysiłki poparła również Rada Gminy – asygnując na ten cel odpowiednie środki. Kierowcą-konserwatorem jest Radosław Wnuczek. Należy podkreślić iż sprzęt jaki posiadamy jest dobrze wykorzystywany, ponieważ mamy najwięcej wyjazdów do akcji ze wszystkich jednostek w Gminie. W bieżącym roku za własne pieniądze wykonaliśmy dwukomorową chłodnię co w połączeniu z dobrze wyposażonym zapleczem kuchennym, własnym kompletem nakryć stołowych na 350 osób oraz estetyczną salą widowiskową daje możliwość wynajmu na wesela, imprezy, itp.

OSP Wilkołaz od początku swego istnienia zawsze była wierna Bogu, Ojczyźnie i Społeczeństwu. Dobrze nam się układał współpraca z parafią Rzymsko-Katolicką w Wilkołazie, Urzędem Gminy oraz Komendą Powiatową PSP w Kraśniku. Jednostka nasza bierze czynny udział we wszystkich uroczystościach kościelnych i państwowych niosąc jednocześnie pomoc społeczeństwu w różnego typu zdarzeniach losowych.